Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng thiết yếu đối với trẻ, nhất là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Với những mẹ ít sữa, sữa xuống chậm, việc biết cách kích thích phản xạ xuống sữa để sữa xuống nhanh và nhiều là vô cùng cần thiết. Điều này sẽ giúp trẻ luôn no bụng và mẹ với thể giải tỏa được mối lo đủ sữa cho con bú.

Phản xạ xuống sữa là gì?

Phản xạ xuống sữa (hay phản xạ tiết sữa, tiếng anh là Milk Ejection Reflex – MER) là một phản xạ thần kinh-nội tiết, là tình trạng những nang sữa co thắt liên tục và nhất loạt phóng ra những tia sữa do hoạt động ngậm, bú mút núm vú của trẻ hoặc sự kích thích của núm vú và quầng vú nói chung. Lúc đó, thân thể tiết ra prolactin và oxytocin – hai loại hormone với tác động trực tiếp tới quá trình tiết sữa làm cho sữa mẹ xuống nhanh và nhiều hơn ở cả hai bên ngực. Hiện tượng này gọi là phản xạ xuống sữa.

Biểu hiện, tín hiệu của phản xạ xuống sữa

Tín hiệu để mẹ nhận diện thân thể xảy ra phản xạ xuống sữa lúc cho con bú (hoặc phản xạ này cũng với thể xảy ra cả lúc mẹ ko cho con bú) là hai bên ngực sẽ căng tức, với cảm giác tê tê hoặc châm chích, ngứa ngáy khó chịu. Tiếp sau đó là sữa chảy hoặc cũng với trường hợp sữa phun ra khỏi ngực ồ ạt. (1)

Thông thường phản xạ xuống sữa sẽ xảy ra song song cả hai bên ngực, tuy nhiên cũng với lúc xảy ra trước và sau ở từng bên ngực.

Sữa chảy nhiều ra khỏi ngực là một trong những tín hiệu nhận diện phản xạ tiết sữa

Mẹ nào cũng cảm nhận được phản xạ xuống sữa phải ko?

Câu trả lời là Ko đúng. Theo một số nghiên cứu chuyên sâu ở những bà mẹ đang cho con bú, trong mỗi cữ bú của trẻ chỉ khoảng 70 – 75% những bà mẹ với thể cảm nhận được phản xạ tiết sữa lúc đầu, 30 – 25% còn lại thì ko.

Phản xạ xuống sữa xảy ra bao nhiêu lần trong mỗi cữ bú/hút?

Ít nhất Một lần, trung bình mỗi bên là 2,Hai lần. Phản xạ xuống sữa ở mẹ càng xảy ra nhiều lần thì lượng sữa trẻ bú hoặc tiêu dùng máy hút được càng nhiều.

Phải mất bao lâu mới cảm nhận được phản xạ xuống sữa?

Lúc cho con bú, khoảng 20 – 30 giây sau lúc trẻ ngậm mút núm vú người mẹ đã với thể cảm nhận được phản xạ tiết sữa. Dù vậy, ko phải người mẹ nào cũng cảm nhận được phản xạ này, nhất là những mẹ sinh con lần đầu. Thường phản xạ xuống sữa kéo dài trung bình khoảng 180 giây.

Mỗi lần xuống sữa được bao nhiêu ml?

Tùy theo nhu cầu bú của trẻ ở mỗi cữ mà thân thể người mẹ sẽ sản sinh lượng sữa thích hợp để phân phối. Trung bình, mỗi lần xuống sữa, lượng sữa bé bú được ở cả Hai bầu ngực sẽ khoảng 150ml. Theo đó, ở mỗi bên sẽ khoảng 75ml, bao gồm 15ml là sữa đầu và 60ml là sữa cuối.

Những vấn đề về phản xạ xuống sữa với thể xảy ra

Tùy từng mẹ những phản xạ tiết sữa với thể xảy ra khác nhau. Nhìn chung, với 3 kiểu xuống sữa như dưới đây:

1. Phản xạ chậm hay khó xuống sữa

Tình trạng này xảy ra với thể do mẹ bị kiệt sức, thân thể chưa hồi phục sau quá trình sinh con, mẹ sinh mổ, mẹ với sử dụng rượu bia và cách chất kích thích trong thời kì cho con bú…

Tùy theo từng nguyên nhân làm cho sữa xuống chậm mà mẹ sẽ với cách cải thiện thích hợp. Nếu do sức khỏe chưa hồi phục mẹ cần dành nhiều thời kì ngơi nghỉ, ăn uống đầy đủ dưỡng chất, thư giãn đầu óc thoải mái; Nếu do chất kích thích mẹ cần loại bỏ chúng. (2, 3)

Ngoài ra, mẹ nên vận dụng những cách kích thích phản xạ xuống sữa như hút, vắt sữa, massage ngực, cho con bú thường xuyên, uống nhiều nước ấm…

Cho con bú đúng cữ là một trong những cách kích thích phản xạ xuống sữa.

2. Phản xạ xuống sữa gây đớn đau

Tình trạng này xảy ra lúc ngực mẹ bị cương cứng (do nguồn sữa dư thừa ko được xử lý đúng cách), núm vú sưng đau, nứt… Nhưng cũng ko ngoại trừ trường hợp phản xạ xuống sữa gây đớn đau do những cơn co thắt tử cung dữ dội gây ra, thường gặp ở tuần trước hết lúc mẹ mới sinh con. (4)

Để làm giảm cảm giác đớn đau lúc xuống sữa mẹ cần điều trị đau sưng núm vú và với giải pháp xử lý lượng sữa dư thừa….

3. Phản xạ xuống sữa quá nhiều hoặc ồ ạt

Tình trạng này thường xảy ra ở những mẹ với nguồn sữa dồi dào. Trong trường hợp này mẹ cần vắt/ hoặc sử dụng máy hút sữa để “xử lý” bớt lượng sữa trước lúc cho con bú để tránh trẻ bị sặc. Và ở mỗi cữ bú chỉ nên cho trẻ bú ở một bên ngực, cữ sau hãy bú bên còn lại. (5)

Nguyên nhân gây mất phản xạ xuống sữa ở những mẹ sau sinh

Ở hầu hết những mẹ với con trẻ, lúc trẻ ngậm mút núm vú phản xạ xuống sữa sẽ diễn ra một cách tự nhiên giúp trẻ no bụng. Dù vậy, tình trạng ko hoặc ít xuống sữa hay còn gọi mất phản xạ xuống sữa, phản xạ xuống sữa chậm vẫn xảy ra ở một số mẹ. Nguyên nhân của tình trạng này được xác định với thể do người mẹ: (6)

Bị căng thẳng, stress: Đây được xem là yếu tố hàng đầu gây ức chế phản xạ xuống sữa, thường gặp ở những mẹ sau sinh. Stress kéo dài với thể gây mất sữa cho con bú. Trái lại, người mẹ nếu luôn với tâm lý thoải mái, vui vẻ thân thể sẽ tiết ra nhiều hormone hạnh phúc hơn, từ đó tác động tích cực tới quá trình tiết sữa.
Thường xuyên mỏi mệt, uể oải: Sở hữu thể do sức khỏe mẹ chưa hồi phục sau quá trình vượt cạn hoặc do mẹ cả ngày lẫn đêm chăm con ko được ngơi nghỉ. Điều này cũng làm giảm sự tiết sữa ở người mẹ.
Sử dụng những chất kích thích (rượu, bia, cafein), hút thuốc lá: Những chất với trong thuốc lá hay những thức uống với cồn, cafein sẽ làm cho thân thể mẹ bị mất nước, tuyến sữa hoạt động kém hiệu quả cũng làm cho lượng sữa tiết ít hơn. Chưa kể, chúng với thể truyền sang con thông qua sữa mẹ, rất ko tốt cho sức khỏe trẻ.

Thường xuyên uống rượu bia với thể gây ức chế phản xạ tiết sữa.

Sử dụng những loại thuốc như thuốc điều trị bệnh, thuốc tránh thai: Điều này cũng được cho là nguyên nhân dẫn tới phản xạ xuống sữa chậm, mất phản xạ xuống sữa. Do đó, mẹ cần thận trọng lúc sử dụng thuốc trong thời kì đang cho con bú, tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác bỏ sĩ.

10 cách kích thích phản xạ xuống sữa xuống nhiều sau sinh

Nếu mẹ nắm được một hoặc một số cách kích thích phản xạ xuống sữa nhanh dưới đây và thường xuyên vận dụng sẽ giúp bé yêu nhanh chóng no bụng và chơi ngoan, ngủ yên đấy!

1. Cho con bú ngay sau lúc sinh giúp sữa xuống nhanh hơn

Cho trẻ bú ngay sau sinh ko chỉ kích thích tuyến sữa hoạt động hiệu quả, tạo phản xạ xuống sữa nhiều hơn mà còn giúp trẻ tiếp cận được với nguồn dinh dưỡng, kháng thể quý giá với trong sữa non – loại sữa chỉ tồn tại từ 48 tiếng đồng hồ.

2. Hướng dẫn con ngậm bắt núm vú đúng cách

Tập cho trẻ ngậm bắt núm vú đúng ngay từ đầu, điều này sẽ kích thích thân thể sản xuất nhiều oxytocin – hormone với vai trò quan yếu đối với quá trình tiết sữa – sẽ làm cho sữa xuống nhiều và nhanh hơn. Hơn nữa, mẹ cũng cảm thấy dễ chịu hơn lúc cho con bú.

3. Cho trẻ bú đủ cữ

Việc cho trẻ bú mẹ thường xuyên, bú đủ cữ nhất là ở giai đoạn đầu đời cũng là một trong những yếu tố kích thích tuyến sữa hoạt động hiệu quả và mạnh mẽ. Theo nghiên cứu, Một tiếng đồng hồ sau lúc trẻ bú sữa mẹ sẽ phục hồi được 40%, sau Hai tiếng đồng hồ kể từ lần bú trước của trẻ khoảng 75%. Vì vậy, mẹ hãy cho con bú thường xuyên và đúng cữ nhé!

4. Uống một cốc sữa nóng trước lúc cho con bú

90% thành phần của sữa là nước, do đó, phân phối đủ nước cho thân thể trong giai đoạn cho con bú rất quan yếu. việc uống đủ nước, từ 2-3 lít/ngày sẽ giúp mẹ với đủ sữa cho con bú. Một mẹo nhỏ để sữa về nhiều, đó là trước lúc cho trẻ bú khoảng 30 phút mẹ nên uống sữa ấm hoặc nước ấm để tránh phản xạ xuống sữa chậm.

5. Sắp gũi, vui đùa với con trước lúc con con bú

Dành nhiều thời kì chơi đùa cùng con, vuốt ve, âu yếm con luôn làm cho bản năng làm mẹ của người mẹ trỗi dậy. Điều này cũng góp phần làm cho sữa xuống nhanh hơn.

6. Massage nhẹ nhõm bầu ngực

Ngoài cho trẻ bú thường xuyên, để kích thích tuyến sữa hoạt động mạnh mẽ, đều đặn, mỗi ngày mẹ massage nhẹ nhõm bầu ngực trước lúc cho con bú khoảng 10 phút cũng là cách kích thích phản xạ xuống sữa. Chưa kể, massage còn giúp phòng tránh tắc tia sữa.

7. Chế độ dinh dưỡng đủ chất, lợi sữa

Thực hiện một chế độ dinh dưỡng khoa học và thích hợp sau sinh vừa giúp mẹ mạnh khỏe vừa giúp tăng lẫn chất và lượng cho con bú. Theo đó, mẹ nên ăn uống đầy đủ bốn nhóm chất, rộng rãi những thực phẩm trong mỗi bữa ăn hàng ngày. Đồng thời, cần loại bỏ những thực phẩm gây mất sữa ra khỏi thực đơn.

8. Duy trì tâm lý thoải mái, ổn định trong thời kì nuôi con

Ko chỉ cần với chế độ dinh dưỡng tốt, việc giữ tâm lý luôn thoải mái và ổn định với thể giúp mẹ phòng tránh tình trạng ít sữa, mất sữa cho con bú do thân thể tăng tiết hormone hạnh phúc oxytocin. Hơn nữa, việc này còn giúp mẹ nhanh hồi phục sức khỏe. (7)

Ngoài ra, việc phóng thích oxytocin cũng với thể bị ức chế bởi sự sợ hãi, đớn đau, xấu hổ hoặc lo lắng của người mẹ (8). Do đó, người mẹ rất cần duy trì tâm lý thoải mái, ổn định trong thời kì nuôi con.

9. Vắt sữa bằng tay hoặc máy hút sữa

Hút sữa sẽ giúp mẹ tạo phản xạ xuống sữa nhiều ổn định cho bé bú

Cùng với cho trẻ bú mẹ thường xuyên, nhiều mẹ sau sinh đã vận dụng cách hút sữa sử dụng máy hoặc vắt sữa bằng tay để tạo phản xạ xuống sữa. Tuy nhiên mẹ cần lưu ý, trước lúc hút hoặc vắt sữa mẹ nên vệ sinh tay, bầu ngực cũng như dụng cụ vắt, trữ sữa sạch sẽ để đảm bảo an toàn vệ sinh.

10. Chườm ấm

Massage bầu ngực kết hợp với chườm ấm sẽ làm gia tăng phản xạ xuống sữa ở mẹ nhiều hơn. Vì vậy, trước lúc khởi đầu massage mẹ hãy dành chút thời kì chuẩn bị túi chườm ấm để việc kích thích tuyến sữa hoạt động thêm hiệu quả nhé!

Mẹo để kích thích phản xạ xuống sữa nhanh và nhiều

Những cách kích thích phản xạ xuống sữa sẽ đạt hiệu quả tối đa làm cho sữa xuống nhanh, nhiều hơn, mẹ sẽ cần một số mẹo nhỏ dưới đây:

1. Kích thích phản xạ xuống sữa bằng cách hút

Nên hút sữa ở nơi thân thuộc, tư thế hút sữa cần thoải mái nhất với thể (tùy mẹ chọn, với thể nằm hoặc ngồi đều được)
Ko nên để gián đoạn quá trình hút sữa, nếu ở nhà với thể nhờ người trông con giúp một lát, còn ở cơ quan nên chọn giờ nghỉ trưa để hút sữa và nên thực hiện ở nơi kín đáo ít người ra vào, che chắn kỹ lưỡng.
Trong quá trình hút sữa ko nên nhìn chằm chằm vào máy để theo dõi lượng sữa chảy ra (vì điều này với thể làm cho mẹ thêm sức ép nếu sữa chảy ra quá ít). Tốt nhất mẹ nên nghe nhạc, xem phim để thư giãn và thoải mái đầu óc. Hoặc mẹ cũng với thể xem hình hoặc clip của bé, nhìn ngắm gương mặt bé đang ngủ hay thậm chí ngắm nhìn quần áo của con, tưởng tượng con đang phấn khởi thưởng thức sữa mẹ…
Cho bé bú một bên và một bên hút sữa
Lúc thực hiện hút sữa mẹ với thể giới hạn lại vài giây để massage ngực một tẹo sau đó hút tiếp

2. Kích thích phản xạ xuống sữa bằng massage

Massage đúng cách sẽ giúp sữa về nhiều hơn. Cách massage đúng như sau: Mẹ tiêu dùng Hai lòng bàn tay xoa bóp nhẹ nhõm Hai bầu ngực từ 30 giây, sau đó chụm 5 đầu ngón tay lại và tập trung ở quầng vú
Vừa massage vừa kết hợp chườm ấm sẽ làm cho sữa xuống nhanh hơn
Trước lúc massage mẹ với thể uống sữa nóng hoặc nước ấm để kích thích sữa ra nhiều và chất lượng hơn.

Massage ngực sẽ hạn chế tình trạng mất phản xạ xuống sữa, tắc tia sữa.

Sữa mẹ xuống quá nhiều phải làm sao?

Trong lúc một số mẹ đang tìm mọi cách kích thích phản xạ xuống sữa để với đủ sữa cho con bú thì một số mẹ khác lại ko biết xử lý như thế nào lúc sữa xuống quá nhanh, quá nhiều. Nếu rơi vào trường hợp sữa xuống quá nhiều mẹ với thể xử lý như sau:

Vắt bớt sữa: Cách này thường được nhiều mẹ vận dụng lúc lượng sữa về quá nhiều và quá nhanh. Nếu thường xuyên gặp tình trạng này mẹ hãy luôn sẵn sàng những dụng cụ hút sữa, trữ sữa để vắt bớt sữa ra ngoài và bảo quản trong tủ đông sau đó mới cho bé bú trực tiếp. Lưu ý: Nếu mẹ thuộc dạng nhiều sữa, chỉ nên thực hiện vắt, hút sữa lúc ngực quá căng tức và bị chảy sữa nhiều để giảm bớt lượng sữa, còn lại mẹ nên tránh vắt hoặc hút sữa lúc ko cần thiết, bởi việc này với thể làm cho thân thể “hiểu” cần phải sản xuất sữa thêm nữa.
Mỗi cữ chỉ nên cho trẻ bú ở Một bên ngực: Thông thường, ở mỗi cữ bú, mẹ sẽ cho bé bú ở cả Hai bên ngực. Nhưng với mẹ nhiều sữa, mỗi cữ bú chỉ nên cho trẻ bú Một bên ngực từ 15 – 20 phút và cữ kế tiếp (sau khoảng Hai tiếng) bú bên ngực còn lại. Nếu bên ngực còn lại căng tức, để giảm cảm giác này mẹ với thể tạm thời vắt, hút một ít sữa ra ngoài chứ ko nên vắt hết.
Uống trà sâm trước lúc ngủ: Theo phân tích, trong trà sâm với chứa thành phần tự nhiên estrogen – một loại nội tiết tố nữ giúp giảm tiết sữa, vì vậy, trong trường hợp cần thiết mẹ với thể cân nhắc xử lý sữa nhiều bằng cách này. Tuy nhiên, mẹ ko nên lạm dụng vì với thể gây mất sữa cho con bú.
Cho trẻ ngậm núm vú giả: Việc cho trẻ thường xuyên bú mẹ sẽ làm cho phản xạ tiết sữa nhiều hơn, do đó, để tránh gây kích thích tuyến sữa tiết sữa nhiều hơn mẹ với thể chọn giải pháp cho trẻ ngậm núm vú giả lúc cần.

Phản xạ tiết sữa và những lưu ý cần biết

Lúc cho con bú, những mẹ đều với phản xạ xuống sữa, tuy nhiên với mẹ cảm nhận được và với mẹ ko cảm nhận được đó là điều hết sức thông thường, vì vậy mẹ ko nên quá lo lắng. Theo thống kê, chỉ khoảng 75% những bà mẹ với thể cảm nhận được phản xạ tiết sữa lần đầu, còn lần sau ko cảm nhận được.

Phản xạ xuống sữa với thể xảy ra trong mọi tình huống: lúc mẹ vận dụng những cách kích thích phản xạ xuống sữa, lúc mẹ nghĩ về bé, lúc nghe thấy trẻ khóc, lúc với sự kích thích ở đầu ngực hay lúc đang quan hệ tình dục…

Phản xạ xuống sữa với thể xảy ra bất cứ lúc nào, thỉnh thoảng trong những tình huống mẹ ko ngờ, do đó, cách để phòng ngừa là mẹ nên tiêu dùng áo ngực với miếng lót bằng vải bông để tránh sữa chảy ướt áo. Trong trường hợp ko phòng bị, mẹ với thể tiêu dùng tay đặt trước ngực hoặc ép lên đầu ngực để tạm thời gián đoạn quá trình xuống sữa.