Ngộ độc thực phẩm: Nguyên nhân, triệu chứng và hướng dẫn xử trí

Ngày 13/9, theo thông tin từ báo TTO, với 98 em học trò ở Trường tiểu học Bình Trưng Đông, quận 2, TPHCM với biểu hiện thất thường, 20 em đã nhập viện, nghi do ngộ độc sau bữa ăn ở trường, nhiều khả năng do bánh su kem. Phòng y tế, phòng GD-ĐT đã phối hợp lấy mẫu thức ăn rà soát xác định nguyên nhân.

Những em đều với biểu hiện nôn, ói, sốt, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa. Trong đó với Một ca trung bình, 19 ca nhẹ, được lấy mẫu xét nghiệm và theo dõi sát sao tại bệnh viện quận 2.

Trước đó, ngày 29/8/2020, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cũng đã phát cảnh báo nguy cấp nhiều người bệnh nhập viện cấp cứu do ngộ độc botulinum lúc sử dụng pate Minh Chay, tiên lượng người bệnh phải điều trị máy thở kéo dài chứ ko chỉ vài tuần. Nguy hiểm hơn, trong thời kì chờ phục hồi sức cơ sau điều trị, người bệnh với thể đối mặt với nguy cơ viêm phổi do thở máy lâu ngày cùng nhiều biến chứng đường hô hấp.

Tình trạng này cho thấy đây là loại ngộ độc thực phẩm ko dễ điều trị. Hiện loại thuốc duy nhất sử dụng giải độc cho bệnh nhân ngộ độc độc tố botulinum là antitoxin botulinum, giá rất đắt đỏ, loại tậu từ Thái Lan tới 8.000 USD/lọ. 

Đáng lưu ý, thuốc chỉ đạt hiệu quả tốt trong vòng 7 ngày kể từ lúc với biểu hiện ngộ độc, trong lúc những bệnh nhân bị ngộ độc sau ăn pate Minh Chay ở Việt Nam đều đã ở giai đoạn muộn. Người sớm nhất cũng đã ăn pate trước đó Hai tuần, còn lại đều ăn trên Một tháng, thậm chí ăn từ tháng 7 – đã quá xa so với thời kì thuốc với hiệu quả tốt nhất.

Theo thống kê của Bộ Y tế, từ năm 2010-2019, Việt Nam ghi nhận 1.556 vụ ngộ độc thức ăn với hơn 47.400 người mắc, trong đó 40.190 trường hợp phải nhập viện điều trị và 271 trường hợp tử vong. Riêng năm 2020, tính tới ngày 31/5, cả nước ghi nhận 48 vụ ngộ độc thực phẩm làm hơn 870 người mắc phải, 824 người nhập viện điều trị và 22 người tử vong. Nguyên nhân ngộ độc được xác định chủ yếu là do thực phẩm bị nhiễm vi sinh vật (33%), thực phẩm bị ô nhiễm hóa chất (27%), thực phẩm chứa những chất độc tự nhiên (37,5%), thức ăn bị nhiễm thuốc trừ sâu (phun hàm lượng cao, ko cách ly với ngày thu hoạch) hoặc những chất phụ gia như hàn the, màu công nghiệp, đường hóa học,… với dư lượng độc tố cao.

Nhiều người nhập viện do ngộ độc thực phẩm lúc ăn pate Minh Chay

Ngộ độc thực phẩm là gì?

Ngộ độc thực phẩm hay còn gọi là ngộ độc thức ăn hoặc trúng thực, là tình trạng người bệnh bị trúng độc, ngộ độc do ăn uống phải những thức ăn, nước uống bị nhiễm khuẩn, nhiễm độc hoặc những loại thực phẩm bị biến chất, ôi thiu, vượt quá liều lượng cho phép những chất bảo quản, chất phụ gia,… 

Nếu ngộ độc ở mức độ nhẹ, người bệnh với thể khỏe lại sau vài ngày; trong trường hợp nặng sẽ gây tác động nghiêm trọng tới sức khỏe, thậm chí với thể dẫn tới tử vong nếu ko được điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm?

Những nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm thường gặp gồm:

  • Vi khuẩn Salmonella (vi khuẩn gây bệnh thương hàn) gây ra những triệu chứng buồn nôn, nhức đầu, choáng váng, sốt và tiêu chảy.
  • Độc tố tụ cầu Staphylococcus với trong sữa, thịt gia cầm chưa nấu chín gây chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, mạch đập nhanh, tiêu chảy.
  • Độ tố vi khuẩn Clostridium botulinum trong thịt cá bị ươn, ôi thiu phá hủy hệ thần kinh trung ương và hành tủy, gây tử vong.
  • Độc tố vi nấm Aflatoxin trên những loại hạt như lạc, đậu nành, hướng dương, điều, ngô; những loại bột từ những hạt này lúc bị nấm mốc.
  • Những loại virus viêm gan A (HAV) và Norwalk trong những loại thực phẩm như rau sống, thức ăn chế biến nguội; những loại thân mềm như sò, ốc, hến sống ở vùng nước bẩn.
  • Sán lá gan nhỏ trong những món ăn chế biến từ gỏi cá sống, cá nướng, ốc chưa luộc chín.
  • Những kim loại nặng như asen, chì, thủy ngân, selenium lẫn trong thực phẩm.
  • Tồn dư của thuốc bảo vệ thực vật.
  • Những chất phụ gia, chất bảo quản thực phẩm ko được phép sử dụng, hoặc sử dụng quá liều lượng, quá thời hạn,…

Vi khuẩn Clostridium botulinum là nguyên nhân gây ngộ độc pate Minh Chay

Triệu chứng lúc bị trúng thực

TS.BS Mai Thị Hội cho biết, ngộ độc thức ăn (trúng thực) với thể xảy ra sau khoảng vài phút hoặc vài giờ, cũng với thể từ 1-Hai ngày sau lúc hệ tiêu hóa tiêu thụ hết thực phẩm. Một số trường hợp người bệnh với thể nghĩ tới ngộ độc  lúc:

  • Sở hữu những biểu hiện khác thường sau lúc ăn uống một thực phẩm nào đó.
  • Những người cùng ăn chung một loại thực phẩm với biểu hiện giống nhau, trong lúc những người ko ăn loại thực phẩm đó ko với biểu hiện gì.
  • Gặp phải những triệu chứng ngộ độc thực phẩm đặc trưng như đau bụng dữ dội, nôn mửa, tiêu chảy.
  • Thực phẩm vừa ăn uống với mùi vị lạ, ôi thiu, thậm chí với thể với giun sán.

Tuy nhiên, tùy theo nguyên nhân gây trúng thực, người bệnh với thể gặp những triệu chứng như:

  • Ngộ độc do vi sinh vật: Những loại vi khuẩn, virus hoặc những độc tố từ vi sinh vật là một trong những nguyên nhân ngộ độc thực phẩm. Trường hợp này, người bệnh sẽ với những biểu hiện như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy; những biểu hiện mất nước như khát nước, khô môi; hoặc nhiễm trùng gây sốt, liên tục vã mồ hôi. 
  • Ngộ độc do thực phẩm nhiễm hóa chất: Người bệnh sẽ với những triệu chứng khá phức tạp, ko chỉ ở hệ tiêu hóa mà còn xuất hiện thất thường ở những cơ quan khác như đau đầu, chóng mặt, nhịp tim nhanh thất thường, trụy mạch,…
  • Ngộ độc do thực phẩm chứa độc tố tự nhiên: Những thực phẩm vốn chứa sẵn độc tố như sắn, măng, với nóc, cóc,… nếu ko được chế biến đúng cách lúc ăn vào sẽ gây nên những triệu chứng thất thường.

Người bị trúng thực với thể đau bụng dữ dội, buồn nôn, tiêu chảy nhiều lần

Biến chứng nguy hiểm của ngộ độc thức ăn

Ngộ độc thức ăn (ngộ độc thực phẩm) nếu ko được phát hiện sớm và điều trị kịp thời với thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm như:

  • Rối loạn thần kinh: Người bệnh nhìn mờ, nhìn đôi, nói khó, với thể nói ngọng; bị tê liệt cơ, gặp tình trạng co giật, đau đầu, chóng mặt.
  • Rối loạn tim mạch: Người bệnh với thể tụt huyết áp, loạn nhịp tim, khó thở, đau ngực.
  • Tác động hệ tiêu hóa: Thấy máu và chất nhầy lẫn trong phân, đau bụng dữ dội và đau ở những vị trí khác như đau cổ, đau họng, đau ngực.
  • Sức đề kháng sút giảm: Sức đề kháng của người bị ngộ độc suy giảm nghiêm trọng, đặc trưng là ở trẻ nhỏ dưới Hai tuổi, người to tuổi hoặc những người đang điều trị bệnh phải sử dụng những thuốc gây ức chế miễn nhiễm (đối với những bệnh lý về khớp, ung thư, dị ứng), người bị suy dinh dưỡng, mắc bệnh lý dạ dày tá tràng, bệnh gan, rối mù màu tố,… thì tình trạng này với thể nghiêm trọng hơn.

Hướng dẫn sơ cứu, xử trí lúc bị ngộ độc thực phẩm

TS.BS Mai Thị Hội cho biết, lúc nhận thấy bản thân hoặc những người xung quanh với những biểu hiện ngộ độc, cần tĩnh tâm và vận dụng những giải pháp sơ cứu ngay ngay tức thì để tránh tác động, tác động xấu tới sức khỏe người bệnh.

Gây nôn

Đối với những người với triệu chứng nôn mửa ngay sau lúc ăn phải thực phẩm nhiễm độc, hoặc những người bệnh còn tỉnh táo, chưa với triệu chứng ngộ độc cần ngay tức thì sử dụng mọi giải pháp kích thích để nôn hết những thức ăn ra khỏi dạ dày. Sở hữu thể sử dụng ngón trỏ (đã được rửa sạch) để ép vào góc lưỡi người bệnh, hoặc pha nước muối hòa tan trong nước ấm để kích thích người bệnh nôn càng nhiều càng tốt, hạn chế những loại độc tố ngấm vào thân thể người bệnh.

Trong quá trình gây nôn cần chú ý:

  • Lúc kích thích người bệnh nôn, nên để người bệnh nằm nghiêng, kê cao phần đầu để chất độc ko bị trào ngược vào phổi, hạn chế nguy cơ người bệnh tử vong do sặc hoặc ngạt thở. Đối với trẻ em, cần khéo léo tránh gây xước cổ họng trẻ.
  • Sở hữu thể giữ lại những mẫu thực phẩm nghi ngờ gây ngộ độc, thậm chí giữ cả những mẫu thức ăn người bệnh vừa nôn để với thể xác định chuẩn xác nguyên nhân.

Bù nước

Người bị ngộ độc thực phẩm với thể nôn và tiêu chảy nhiều lần dẫn tới mất nước, do đó cần cho người bệnh uống nhiều nước và ngơi nghỉ. Sở hữu thể bù nước cho người bệnh bằng dung dịch oresol được pha theo hướng dẫn.  

Lưu ý, nếu sử dụng dung dịch oresol phải đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, sử dụng đúng liều lượng chỉ định như ko pha quá ít hoặc quá nhiều nước, ko sử dụng dung dịch đã pha quá 24 tiếng, ko đun sôi dung dịch,… Nếu nhiều người ngộ độc thức ăn cùng một lúc cần chia dung dịch oresol riêng biệt, ko cho uống chung vì với thể khiến cho tình trạng của những người ngộ độc nhẹ trở nên nghiêm trọng hơn.

Thực hiện bù nước và ngơi nghỉ hợp lý

Nhanh chóng đưa người bệnh đi cấp cứu tại cơ sở vật chất y tế 

Trường hợp người bệnh với những triệu chứng thất thường như co giật, rối loạn ý thức, suy hô hấp ko được gây nôn vì với thể nguy hiểm tới tính mệnh. Kể cả lúc đã thực hiện những bước sơ cứu kể trên, người bệnh vẫn với nguy cơ gặp nguy hiểm bất cứ lúc nào. Do đó, cần đưa người bệnh tới ngay những cơ sở vật chất y tế để được chẩn đoán chuẩn xác nguyên nhân và với hướng điều trị kịp thời.

Phòng tránh ngộ độc thực phẩm bằng cách nào?

Để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm cũng như những biến chứng nguy hiểm, TS.BS Mai Thị Hội khuyến cáo người bệnh cần chọn lựa thực phẩm an toàn, bảo quản thực phẩm đúng cách, giữ vệ sinh trong lúc chế biến và ăn uống hợp vệ sinh bằng nguyên tắc ăn chín uống sôi.

Lựa chọn thực phẩm

  • Chọn những thực phẩm an toàn, với nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, còn hạn sử dụng, ko ôi thiu, kém chất lượng.
  • Ko chọn những thực phẩm nhiễm chất độc hóa học, hoặc những loại thực phẩm chứa độc như nấm lạ, khoai tây mọc mầm, cá nóc,…

Bảo quản thực phẩm

  • Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh ở nhiệt độ thích hợp và trong thời kì cho phép.
  • Ko để thức ăn ở ngoài quá hai giờ; ko quá một giờ đồng hồ vào mùa hè hoặc lúc thời tiết nắng nóng vì với thể gây hư hỏng, ôi thiu.

Chế biến thức ăn

  • Rửa tay trước lúc xúc tiếp thực phẩm, trong và sau lúc chế biến món ăn để ngăn ngừa sự xâm nhập của vi khuẩn qua đường ăn uống.
  • Làm sạch những nguyên vật liệu trước lúc chế biến món ăn.
  • Vệ sinh sạch sẽ dụng cụ nấu nướng, ăn uống; rửa sạch bằng xà phòng và nên rửa bằng nước ấm.

Rửa tay trước lúc xúc tiếp thực phẩm, trong và sau lúc chế biến, trước lúc ăn để ngăn ngừa vi khuẩn

Đảm bảo nguyên tắc “ăn chín uống sôi”

Thực hiện nguyên tắc ăn chín uống sôi, chỉ ăn ở những nơi đảm bảo vệ sinh, tránh những nơi bụi bẩn, ẩm ướt; bảo quản, chế biến thức ăn đúng cách tránh nguy cơ vi khuẩn xâm nhập gây ngộ độc…

Hiện nay, nguồn thực phẩm càng phong phú càng tiềm tàng nhiều nguy cơ gây ngộ độc. Việc chẩn đoán chuẩn xác nguyên nhân ngộ độc thực phẩm thường tốn kém và khó khăn, nhiều trường hợp phải cần tới hệ thống máy móc xét nghiệm hiện tại mới với thể cho kết quả chẩn đoán chuẩn xác.

Nội soi tiêu hóa bằng hệ thống ống mềm tại BVĐK Tâm Anh giúp bác bỏ sĩ thao tác tiện lợi, người bệnh thoải mái, dễ chịu, ko với cảm giác đớn đau

Khoa Nội soi Tiêu hóa, BVĐK Tâm Anh được trang bị đầy đủ hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại cho phép thực hiện những xét nghiệm, phân tích xác định chuẩn xác tác nhân gây ngộ độc cũng như những thủ thuật nội soi hiện đại, điều trị an thần giúp người bệnh nhanh chóng khỏi bệnh, cũng như tránh những tác dụng phụ với thể gặp phải lúc sử dụng phương pháp nội soi thông thường. 

Tuy nhiên, khoa Nội soi Tiêu hóa, BVĐK Tâm Anh quy tụ hàng ngũ chuyên gia, bác bỏ sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm trong ngành nghề nội soi, điều trị những bệnh lý đường tiêu hóa. Đặc thù, TS.BS Mai Thị Hội là một trong những bác bỏ sĩ trước nhất tại Việt Nam được bác bỏ sĩ người Pháp trong tổ chức “Thầy thuốc toàn cầu” – Medecin du monde, bác bỏ sĩ Jean Mari Tigaut huấn luyện về kỹ thuật nội soi tiêu hóa, người bệnh hoàn toàn an tâm và tin tưởng lúc tới khám và điều trị bệnh.

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

  • Hà Nội:

108 Hoàng Như Tiếp, P.Ý trung nhân Đề, Q.Long Biên, TP.Hà Nội

  • TP.HCM:

2B Phổ Quang quẻ, P.2, Q.Tân Bình, TP.Hồ Chí Minh

Thúy Nguyễn


--- Cập nhật: 02-01-2023 --- suanoncolosence.com tìm được thêm bài viết ✴️ Dấu hiệu ngộ độc thực phẩm cần phải nắm từ website bvnguyentriphuong.com.vn cho từ khoá biểu hiện của ngộ độc thực phẩm.

Ngộ độc thực phẩm (hoặc trúng thực theo cách gọi dân gian) là gì? Đây là tình trạng xảy ra do tiêu thụ thực phẩm hoặc đồ uống ko hợp vệ sinh nhiễm vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây hại. Những sinh vật với hại trong thực phẩm thường bị phá hủy trong quá trình nấu bếp. Tuy nhiên, nếu bạn ko thực hiện vệ sinh tốt và bảo quản thực phẩm đúng cách thì ngay cả thực phẩm nấu chín cũng còn tồn tại những vi sinh vật đấy và với thể gây ngộ độc.

Việc ăn thực phẩm với chứa độc tố độc hại cũng với thể gây ngộ độc thực phẩm. Những nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm này với thể xuất hiện tự nhiên trong thực phẩm như một số loài nấm hoặc vi khuẩn trong thực phẩm đã bị hỏng.

Triệu chứng ngộ độc với thể xuất hiện từ vài giờ tới vài ngày kể từ lúc bạn ăn thức ăn nhiễm độc. Triệu chứng nặng nhẹ, kéo dài hay mau khỏi phụ thuộc vào những loại tác nhân gây ngộ độc, lượng thức ăn xài thụ và hệ miễn nhiễm của bạn.

1. Đau bụng

Đau bụng là một trong những biểu hiện của ngộ độc thực phẩm.

Trong trường hợp ngộ độc thực phẩm, những sinh vật gây hại với thể tạo ra độc tố gây kích ứng niêm mạc dạ dày và ruột. Điều này với thể dẫn tới viêm đau ở dạ dày, làm xuất hiện triệu chứng đau bụng. Triệu chứng đau do co thắt cơ dạ dày vùng trên rốn hoặc ruột non quanh rốn để tăng tốc độ chuyển động tự nhiên của ống tiêu hóa nhằm loại bỏ những sinh vật gây hại càng nhanh càng tốt.

Tuy nhiên, đau bụng là triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh lý và tình trạng sức khỏe. Do đó, lúc triệu chứng này xuất hiện một mình vẫn chưa đủ để kết luận rằng bạn bị ngộ độc thực phẩm.

2. Tiêu chảy

Tiêu chảy là biểu hiện ngộ độc thực phẩm phổ biến, chính là tình trạng đi phân lỏng trên 3 lần từ thời kì 24 giờ. Đây là một triệu chứng trúng thực tiêu biểu, xảy ra lúc tình trạng viêm khiến cho cho ruột làm việc kém hiệu quả trong quá trình tái thu nhận nước và những chất lỏng khác tiết ra trong quá trình tiêu hóa.

Tiêu chảy cũng với thể đi kèm với những triệu chứng của ngộ độc thực phẩm khác như cảm giác luôn muốn đi vệ sinh, đầy tương đối hoặc đau bụng. Tiêu chảy nhiều với thể khiến cho thân thể mất nước và những khoáng vật, nặng hơn với thể tụt huyết áp. Do đó, điều quan yếu là bạn cần bổ sung nước đầy đủ để duy trì lượng nước cho thân thể, ổn định tuần hoàn.

3. Đau đầu

Đau đầu, chóng mặt cũng với thể là tín hiệu bị ngộ độc thực phẩm.

Nhức đầu do căng thẳng, uống quá nhiều rượu, thức ăn với nhiều mì chính, mất nước và mỏi mệt. Tín hiệu ngộ độc thực phẩm là vừa bị nôn mửa và tiêu chảy dễ dẫn tới đau đầu. Đặc thù triệu chứng này thường xảy ra lúc bệnh nhân mất nước và sốt.

4. Mỏi mệt và chán ăn

Mỏi mệt chán ăn thất thường với thể là biểu hiện ngộ độc thức ăn.

Trong một phần của phản ứng miễn nhiễm, thân thể phóng thích những chất hóa học được gọi là cytokine. Cytokine với vai trò quan yếu điều hòa phản ứng miễn nhiễm thân thể đối với nhiễm trùng bằng cách truyền thông tin cho những tế bào miễn nhiễm tìm tới và xoá sổ mầm bệnh. Quá trình này.dẫn tới những biểu hiện như sốt, đau cơ, chán ăn, mỏi mệt.

5. Buồn nôn và nôn

Buồn nôn và nôn là tín hiệu tự nhiên thường xảy ra ở những người bị ngộ độc thực phẩm. Điều này xuất hiện lúc cơ bụng và cơ hoành co bóp mạnh, khiến cho bạn phải đưa những chất với trong dạ dày ra khỏi mồm. Đây là một cơ chế bảo vệ xảy ra lúc thân thể bạn quyết tâm loại bỏ những sinh vật hoặc độc tố nguy hiểm mà nó phát hiện là với hại.

Trong thực tế, tín hiệu ngộ độc thực phẩm thường dẫn tới những cơn nôn mửa kéo dài. Sau đó, với người sẽ giảm dần mức độ, với người lại nôn mửa liên tục nhiều hơn. Cách tốt nhất là bạn hãy tới gặp bác bỏ sĩ hoặc dược sĩ để tránh tình trạng nôn mửa gây mất nước.

6. Ớn lạnh, sốt

Sốt là tín hiệu ngộ độc thực phẩm lúc nhiệt độ thân thể bạn tăng cao hơn 38ºC. Đây cũng là triệu chứng phổ biến trong nhiều bệnh và xuất hiện như một phần phòng thủ tự nhiên của thân thể. Sự gia tăng nhiệt độ này làm tăng hoạt động của những tế bào bạch huyết cầu giúp bạn chống lại tình trạng nhiễm trùng.

Sốt còn được gây ra bởi pyrogens làm kích hoạt sự gia tăng nhiệt độ, được phóng thích bởi hệ thống miễn nhiễm hoặc vi khuẩn truyền nhiễm đã xâm nhập vào thân thể bạn. Chất này gây sốt bằng cách gửi tin nhắn lừa bộ não khiến cho nó nghĩ rằng thân thể lạnh hơn thường nhật. Điều này khiến cho thân thể bạn tạo ra nhiều nhiệt hơn và mất ít nhiệt hơn, do đó làm tăng nhiệt độ thân thể.

Thực tế, tình trạng ớn lạnh thường đi kèm với những cơn sốt, vì pyrogens lừa thân thể bạn nghĩ rằng thân thể đang lạnh và cần phải làm nóng.

7. Đau cơ

Bạn với thể bị đau cơ bắp lúc nhiễm trùng do ngộ độc thực phẩm. Điều này xảy ra do hệ thống miễn nhiễm của thân thể đã được kích hoạt, gây viêm. Trong quá trình này, thân thể phóng thích histamine, một hóa chất giúp mở rộng những mạch máu để cho phép nhiều tế bào bạch huyết cầu đi qua để chống lại nhiễm trùng.

Histamine giúp tăng lưu lượng máu tới những khu vực bị nhiễm bệnh trên thân thể. Cùng với những chất khác liên quan tới phản ứng miễn nhiễm, chẳng hạn như cytokine, histamine với thể tới những phòng ban khác trên thân thể và kích hoạt những thụ thể gây đau. Điều này khiến cho cho một số phòng ban của thân thể bạn nhạy cảm hơn với cơn đau và dẫn tới những cơn đau âm ỉ mà bạn thường gặp phải lúc bị ốm.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành thị trấn Hồ Chí Minh

  facebook.com/BVNTP

  youtube.com/bvntp