Cách vệ sinh tai khi bị viêm tai ngoài như thế nào để không gây tổn thương tai ngoài? Bạn có thể tham khảo những hướng dẫn dưới đây để vệ sinh tai đúng cách, tránh biến chứng nguy hiểm.
Viêm tai ngoài là một trong những bệnh thường gặp ở cả trẻ em và người lớn. Viêm tai ngoài dễ điều trị nhưng sẽ trở nên phức tạp nếu xảy ra biến chứng. Vì vậy, cách vệ sinh tai khi bị viêm tai ngoài nên được thực hiện đúng ngay từ đầu để tránh gây thủng màng nhĩ, khiến nhiễm trùng lan rộng gây biến chứng viêm tai giữa và viêm các tổ chức tai trong nguy hiểm.
Bệnh viêm tai ngoài là gì?
ThS.BS.CKI Trương Trí Tường, khoa Tai Mũi Họng, BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết, viêm tai ngoài là tình trạng nhiễm trùng tai ngoài thường có nguyên nhân từ vi khuẩn như Pseudomonas aeruginosa và Staphylococcus aureus, hoặc do nấm như Candida hoặc Aspergillus. Những nguyên nhân ít phổ biến khác có thể do dị ứng và mắc các bệnh da liễu toàn thân hoặc tại chỗ như chàm, bệnh vẩy nến.
Ngoài ra, độ ẩm quá mức và chấn thương, hoặc sử dụng tăm bông, máy trợ thính, nút tai, bị hẹp ống tai ngoài do dị vật hoặc xạ trị; mắc bệnh đái tháo đường, ung thư, HIV… cũng là yếu tố làm giảm khả năng phòng vệ tự nhiên của ống tai dẫn đến viêm tai ngoài.
Các triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh viêm tai ngoài là cảm giác khó chịu chỉ giới hạn ở ống tai ngoài hoặc tình trạng ban đỏ, sưng ống tai và xuất hiện dịch tiết.
Cách vệ sinh tai khi bị viêm tai ngoài
ThS.BS.CKI Trương Trí Tường nhấn mạnh, làm sạch tai ngoài là một bước bắt buộc đầu tiên cần phải thực hiện trong quy trình điều trị viêm tai ngoài. Việc làm sạch tai ngoài cần được thực hiện tại bệnh viện, bởi bác sĩ tai mũi họng, dưới hướng dẫn của nội soi để tránh gây tổn thương cho vùng tai ngoài.
ThS.BS.CKI Trương Trí Tường khuyến cáo, người bệnh không nên tự làm sạch tai tại nhà. Bởi vì điều này có thể gây thủng màng nhĩ, hoặc dẫn đến các tổn thương khác, đặc biệt là với trẻ em.
Cách vệ sinh tai khi bị viêm tai ngoài:
1. Sử dụng ống hút
Việc làm sạch được thực hiện tốt nhất bằng cách hút dưới sự quan sát trực tiếp. Bác sĩ sẽ sử dụng đầu ống hút tai để hút dịch và cặn bẩn với lực hút nhỏ.
2. Sử dụng tăm bông
Ngoài ra, có thể sử dụng tăm bông với phần bông xù ra để nhẹ nhàng lau sạch chất tiết từ ống tai ngoài. Việc làm sạch với tăm bông cũng cần thực hiện dưới sự quan sát trực tiếp, hạn chế dùng tăm bông ngoáy tai liên tục.
3. Thuốc kháng sinh hoặc nước oxy già
Nếu dịch tiết đặc, đóng vảy hoặc dính, nhỏ thuốc kháng sinh hoặc nước oxy già có thể giúp làm mềm chúng để loại bỏ.
Lưu ý trong việc vệ sinh viêm tai ngoài
Theo ThS.BS.CKI Trương Trí Tường, để tránh gây tổn thương dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bệnh nhân viêm tai ngoài chú ý vệ sinh như sau:
1. Cẩn trọng khi rửa tai nếu màng nhĩ suy yếu
Khi màng nhĩ bị suy yếu, việc rửa ống tai rất dễ gây thủng, khiến nhiễm trùng lan sâu vào các tổ chức tai giữa. Xả nước vào tai khi màng nhĩ bị thủng phải cần thận trọng, vì điều này có thể làm nhiễm trùng lan đến tai giữa, thậm chí là tai trong, dẫn đến các biến chứng giảm thính lực, ù tai, mất thăng bằng và chóng mặt.
2. Đánh giá tình trạng viêm tai ngoài thường xuyên
Nếu ống tai ngoài không thể dễ dàng làm sạch do sưng hoặc đau, không nên cố lấy dịch tiết và ráy tai. Thay vào đó, tình trạng viêm tai ngoài nên được đánh giá lại thường xuyên cho đến khi dịch tiết có thể được lấy ra hoặc tự chảy ra.
3. Dẫn lưu dịch tai bằng miếng bấc chuyên dụng
Trong trường hợp ống tai bị sưng, bác sĩ có thể dùng một miếng bấc bông được thiết kế đặc biệt đặt vào trong ống tai để dẫn lưu dịch và bôi thuốc tại chỗ.
4. Kiểm tra vùng đầu, cổ
Ngoài ra, người bệnh cần được kiểm tra kỹ lưỡng vùng đầu và cổ để loại trừ các chẩn đoán khác và tìm kiếm các biến chứng gây viêm tai ngoài khác có thể xảy ra.
Việc khám nên bao gồm đánh giá các xoang, mũi, xương chũm, khớp thái dương hàm, miệng, họng và cổ.
Ngoài ra, nếu màng nhĩ có thể nhìn thấy được và có dấu hiệu viêm đỏ, bác sĩ có thể sử dụng ống nội soi để xác định xem có viêm tai giữa hay không.
Hướng dẫn tự vệ sinh tai tại nhà trước khi đến bệnh viện
ThS.BS.CKI Trương Trí Tường hướng dẫn người bệnh vệ sinh tai trước khi tới bệnh viện khi phát hiện tai tiết dịch, có hoặc không có mùi hôi, như sau:
- Chuẩn bị nước muối sinh lý và bông sạch;
- Rửa sạch tay bằng nước sát khuẩn trước khi vệ sinh tai;
- Đổ nước muối sinh lý ra bông, nhẹ nhàng lau vành tai theo hướng từ trong lỗ tai ra ngoài. Chú ý không đưa bông vào trong lỗ tai;
- Tiếp tục dùng bông sạch thấm nước muối sinh lý và lau xung quanh vùng má, hàm quanh tai;
- Dùng miếng bông sạch khác thấm khô tất cả các vùng tai vừa vệ sinh bằng nước muối sinh lý.
Phòng ngừa viêm tai ngoài tái phát
Phòng ngừa tái phát viêm tai ngoài chủ yếu bao gồm việc tránh các tác nhân gây bệnh và điều trị bất kỳ bệnh da liễu mạn tính tiềm ẩn nào. ThS.BS.CKI Trương Trí Tường nhấn mạnh điều này đặc biệt quan trọng đối với những bệnh nhân có ráy tai nhớt bất thường, ống tai ngoài bị hẹp hoặc dị ứng toàn thân, đặc biệt ở những người bị suy giảm miễn dịch.
Việc phòng ngừa viêm tai ngoài cũng rất quan trọng ở những bệnh nhân bị đổ mồ hôi quá nhiều hoặc tham gia các môn thể thao dưới nước thường xuyên.(1)
Các biện pháp phòng ngừa viêm tai ngoài tái phát bao gồm:
1. Làm khô tai bằng máy sấy tóc
Sau khi tắm hoặc bơi, người bệnh có thể làm khô ống tai ngoài bằng máy sấy tóc ở chế độ nhiệt thấp nhất, sau đó có thể nhỏ vài giọt dung dịch nhỏ tai và làm sạch tai.
2. Dùng thuốc nhỏ tai dưới sự hướng dẫn của bác sĩ
Khi ống tai ngoài được làm sạch ráy và các chất tích tụ khác nó sẽ có nguy cơ dễ bị nhiễm trùng hơn. Do đó, khi đã bị tổn thương, người bệnh nên sử dụng thuốc nhỏ tai theo hướng dẫn của bác sĩ để phòng ngừa viêm tái phát.
Người bệnh nên tránh gãi hoặc làm sạch tai ngoài quá mức, vì điều này có thể gây tổn thương dẫn đến viêm tai ngoài tái phát.
3. Làm mềm ráy tai bằng baking soda 4%
Nếu ráy tai khô, người bệnh có thể dùng Cerumenex hoặc baking soda 4% để làm mềm ráy tai trước khi làm sạch chúng.
4. Dùng dụng cụ bịt tai khi bơi lội
Khi bơi lội, chúng ta nên sử dụng bịt tai để ngăn nước chui vào ống tai gây áp lực cho tai và nguy cơ viêm tai ngoài trở lại.
Tuy nhiên, bệnh nhân bị viêm tai ngoài cấp tính nên kiêng các môn thể thao dưới nước trong ít nhất 7 – 10 ngày.
5. Tiêm phòng vắc xin cúm
Tiêm phòng vắc xin cúm để phòng ngừa nhiễm cúm gây biến chứng viêm tai, đặc biệt là trẻ em trong độ tuổi đi nhà trẻ.(2)
Những thắc mắc thường gặp về cách vệ sinh tai khi bị viêm tai ngoài
1. Có nên nút lỗ tai để ngăn dịch tai chảy ra?
Khi bị viêm, dịch tai thường chảy ra ngoài có thể có mùi hôi hoặc không có mùi. Người bệnh nên để dịch tai chảy ra tự nhiên và không nên nút tai ngăn dịch chảy ra. Bởi vì sự tích tụ dịch sẽ gây áp lực trong tai khiến cho tình trạng nhiễm trùng càng nghiêm trọng hơn.
2. Có nên làm sạch ống tai bằng oxy già tại nhà?
ThS.BS.CKI Trương Trí Tường khuyến cáo, việc vệ sinh tai tại nhà không có thiết bị soi tai chuyên dụng có thể gây tổn thương màng nhĩ dẫn đến thủng màng nhĩ. Ôxy già cũng không được khuyến nghị trong vệ sinh tai nói chung, vì vậy người bệnh nên đến bệnh viện để được làm sạch tai và điều trị tình trạng nhiễm trùng đúng cách.
3. Có nên chữa viêm tai theo các phương pháp dân gian
Các phương pháp dân gian như thổi tro của một loại cây vào lỗ tai để chữa viêm, nhỏ tinh dầu vào lỗ tai để trị nấm đến nay về tính hiệu quả vẫn chưa được khoa học kiểm chứng. Việc điều trị thiếu cơ sở khoa học có thể khiến nhiễm trùng nghiêm trọng gây ra các biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Vì vậy, người bệnh không nên điều trị viêm tai theo các phương pháp dân gian.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị viêm tai ngoài và các bệnh lý Tai – Mũi – Họng tại Trung tâm Tai Mũi Họng, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách có thể liên hệ:
Vệ sinh tai khi bị viêm tai ngoài cần thực hiện đúng cách, tại bệnh viện bởi bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng để tránh gây tổn thương gây thủng màng nhĩ, viêm tai giữa và các biến chứng nguy hiểm khác. Với bệnh nhân suy giảm miễn dịch như đái tháo đường, HIV, ung thư… nên thường xuyên kiểm tra tai để phòng ngừa nấm ống tai cũng như viêm tai ngoài.